Đây nói về lúc sau khi Tử Nha dùng phép đuổi năm con yêu giúp viên ngoại Dị Nhân cất một ngôi lầu trên cuộc đất tốt xong, Dị Nhân mừng rỡ khen ngợi:
– Hiền đệ có tài như vậy thật không uổng công tu luyện hơn bốn mươi năm.
Tử Nha thật tình đáp:
– Coi bói, coi quẻ, trừ ma ếm quỉ là sở trường của đệ, có gì quan trọng mà huynh phải khen.
Mã Thị nghe nói chen vào:
– Sao không lấy đó làm nghề sinh nhai?
Tử Nha trả lời:
– Nếu tôi có một căn phố tại chợ thì có thể lập ra một phòng xem bói, xem tướng được.
Mã Thị không tin:
– Tôi chỉ sợ ông nói bậy, không đúng, người ta nhổ răng, đập đồ nghề, xé sách thì xấu.
Dị Nhân bảo:
– Nếu hiền đệ muốn việc ấy thì tôi cho hiền đệ một căn phố tại chợ Triều Ca, dùng làm việc gì cũng được.
Tử Nha mừng rỡ, chọn ngày tốt mở phòng coi bói. Ngày đêm ở luôn nơi chỗ làm việc. Trước cửa phòng coi có dán đôi liễn đỏ chót đề rằng:
“Đả thông cao thấp trăm điều thiệt
Chẳng nói tầm thường nửa tiếng sai”
Và
“Miệng nói như ghi, biết khắp nhân gian lành dữ
Mắt xem tợ kiếng, soi cùng thiên hạ thạnh suy”
Nơi bàn coi còn có đôi liễn đề rằng:
“Tay áo dựng càn khôn
Cái bầu thâu nhật nguyệt.”
Tuy vậy đã ba tháng trời, không có một người khách nào vào hàng xem quẻ cả. Mã Thị cằn nhằn:
– Bởi ông xem bói không hay nên người ta không đến.
Tử Nha cười:
– Chẳng qua thời vận tôi chưa đến, nên khiến không có ai đến xem.
Mã Thị lườm chồng:
– Mấy người bất tài đều đổ thừa thời vận. Trên đầu tóc bạc phơ mà không làm chuyện gì nên hình cả.
Tử Nha nhìn vợ, không biết phải giải thích làm sao hơn.
Ngày kia, có một ông tiều tên Lưu Cang đi ngang qua, bước vào vỗ bàn nói lớn:
– Chào thầy, thầy tên họ là gì?
Tử Nha nói:
– Tôi họ Khương tên Thượng, tên chữ là Tử Nha, biệt hiệu Phi Hùng.
Lưu Cang nói:
– Thầy khoe biết cả những việc đã qua và chưa tới, vậy tôi xin bói một quẻ, hễ trúng thì tôi thưởng thầy hai chục đồng tiền, còn trật thì tôi sẽ tặng thầy vài đấm, bảo dọn đồ về xứ không cho ở đây lừa phỉnh thiên hạ.
Tử Nha hỏi:
– Ông muốn xem việc gì cứ nói?
Lưu Cang:
– Tôi là người tiều phu đi bán củi, vậy ông chỉ cho tôi nên đi ngả nào, bán củi được bao nhiêu tiền?
Tử Nha gieo quẻ xong, viết bốn câu như vầy:
“Đi qua bên phía nam,
Gặp ông già cội liễu.
Bán được một trăm hai chục đồng,
Bốn bánh lót lòng, vài chén rượu.”
Lưu Cang cãi lại:
– Thầy bói quẻ này chắc không trúng rồi. Tôi đi bán củi đã mấy mươi năm không ai cho uống rượu bao giờ.
Tử Nha nói:
– Cứ thử đi bán rồi sẽ biết.
Lưu Cang nghe theo lời, quả thật bán được gánh củi một trăm đồng và còn có thêm hai chục đồng tiền thưởng, lại được tặng một đĩa bánh và một chai rượu nhỏ. Lưu Cang khen:
– Ông thầy bói họ Khương quả thần thánh, để ta rót rượu xem có y như vậy không?
Quả nhiên, vè rượu chỉ rót vừa hai chén thì cạn.
Lời bàn:
Mỗi người trong cuộc đời ắt đã có lần gặp một vài vị coi bói, tiên đoán cho về số mệnh một cách hết sức chính xác. Có điều khi vừa được xem cho, việc đã qua thì có thể kiểm nghiệm được ngay, nhưng những tiên đoán về tương lai nhiều khi có người phải đợi năm hoặc mười năm sau mới thấy nó hiển hiện, lúc đó thầy tướng số đã chẳng biết ở đâu rồi.
Muốn nổi tiếng, các thầy bói phải có thầy tổ mách bảo. Một số Thần linh ở cấp nhỏ có nhiệm vụ qua thầy bói số chỉ đường dẫn lối cho nhân gian, nhất là trong lúc con người đang ở trong hoàn cảnh cực kỳ lo âu sợ hãi và cần sự giúp đỡ cũng như còn chút ít phước đức đáng được nâng đỡ. Khoa bói toán thường dùng rất nhiều hình thức bề ngoài khác nhau như coi chỉ tay, bói bài, xem tướng, xủ quẻ, đoán mộng, chấm tử vi hoặc những cách lạ lùng khác… Nhưng tựu chung, muốn được thần diệu đều phải có Thần linh thần khải cho thầy bói để thầy chỉ vẽ lại cho những người đi xem. Những thầy tướng đem ý riêng của mình ra luận quẻ thường việc coi không được đúng. Cũng có khi Thần linh không thể nói sự thật vì làm như vậy sẽ có hại cho đời sống người coi hơn là nói dối họ; đó là những quẻ “quyền thiệt” có tính cách giúp được người coi bói bằng cách nói láo họ. Nên thầy tướng số nào, dù được tổ đãi cũng phải có người khen hay và chê trật. Nhiệm vụ của thầy tướng số dù nhỏ cũng gián tiếp làm cho thân chủ của mình hướng thiện và thấy được vài điều huyền mật của Thần linh. Việc coi bói là tiên đoán vận mệnh cho một cá nhân hoặc một gia đình tầm thường, còn thầy bói thì dùng nghề coi bói để mưu sinh độ nhật, nhưng bên cạnh họ cũng giúp đỡ được một số người.
Muốn hưởng lợi ích của việc coi bói, người đi coi nên để tâm thản nhiên không vội khen hoặc chê, dùng lí trí để phân biệt đúng sai và dĩ nhiên nếu quẻ linh không cần tin, nó cũng phải xảy đến, nhất là tránh mê tín.
Việc tiên tri thì rộng rãi hơn, nó là sự tiết lộ bí mật về tương lai của một số nhân vật quan trọng như vua chúa, tộc trưởng, giáo chủ, hoặc vận mệnh của một bộ tộc, một đất nước hoặc toàn thể nhân loại. Những nhà tiên tri thường cảm được ơn của Thánh Thần ở đẳng cấp cao hơn, thường được gọi là Thánh linh, Chúa Thánh Thần, Thiên Sứ… Nhà tiên tri truyền trao lại những thông điệp lớn lao mà chính họ đã nhận được của Thánh Thần… cho một số đông người. Phần đông những người được ơn tiên tri là những tộc trưởng, vua, cố vấn cho vua và những nhà truyền giáo lớn lao. Họ có nhiệm vụ hướng dẫn cũng như cảnh cáo một dân tộc nào đó phải theo con đường mà Trời đã định.
Trong Phật Giáo sử có đề cập đến nhà tiên tri A Tư Đà (Asita), ông đã tiên đoán về sau hoàng tử Sĩ Đạt Ta sẽ trở nên bậc vĩ nhơn cao quí của nhân loại, hoàng tử sẽ đắc quả Phật và ông khóc vì biết rằng không bao lâu nữa ông sẽ chết và sẽ tái sanh vào cảnh giới vô sắc, không được thọ giáo với bậc trí tuệ cao siêu, chánh đẳng chánh giác. Ngoài ra còn có nhiều vị đạo sĩ Bà La Môn học rộng, tài cao đã đến thăm thái tử Sĩ Đạt Ta khi hoàng tử sanh được năm ngày, trong đó có tám vị đặc biệt lỗi lạc, sau khi quan sát đặc tướng của thái tử, đã tuyên bố hoàng tử sẽ trở nên hoặc một vị chuyển luân thánh vương hoặc ngài sẽ đắc quả Phật.
Nhiều dữ kiện về việc tiên tri hơn Phật Giáo, Thánh kinh Thiên Chúa Giáo hình như kết liền với những ơn Thần khải, được ghi lại suốt từ đầu cho đến kết thúc quyển thánh kinh đó. Các tổ phụ, các đấng tiên tri hay các sơ đồ trong Thiên Chúa Giáo được ơn thánh linh để nói tiên tri thật là nhiều, khó có thể ghi chép ra đây hết được, chỉ nên nêu ra một số trường hợp cụ thể:
- Việc Nô-ê được đức Giê-hô-va truyền dạy đóng tàu để tránh nạn nước lụt hủy diệt mọi loài xác thịt trên mặt đất vì thế gian bấy giờ trở nên bại hoại trước mắt Đức Chúa Trời.
- Việc Áp-ram được ơn Chúa truyền ra khỏi quê hương, đến nơi Chúa chọn và thành lập một dân lớn.
- Việc Y-sác được Đức Giê-hô-va hiện đến cùng người và phán: “Chớ xuống xứ Ê-díp-tô, hãy ở lại xứ mà ta sẽ chỉ cho, ta sẽ ban phước và làm dòng dõi ngươi nhiều như sao trên trời.”
- Việc Gia-cốp chiêm bao thấy một cái thang bạc từ dưới đất, đầu đến tận trời, các Thiên Sứ của Đức Chúa Trời đi lên xuống trên thang đó và đức Giê-hô-va ngự trên đầu thang và phán rằng: “Ta sẽ cho ngươi và dòng dõi ngươi đất mà ngươi đang nằm ngủ đây và sẽ làm cho dân ngươi đông như cát bụi trên mặt đất.”
- Chiêm bao của Giô-sép về việc bó lúa của các anh sấp mình xuống trước bó lúa của Giô-sép và một chiêm bao khác về mặt trời, mặt trăng và mười một ngôi sao đều sấp mình xuống trước mặt Giô-sép.
Một lần khác chính Giô-sép bàn mộng cho quan tửu chánh và quan thượng thiên của Pha-ra-ôn, Giô-sép nói: “Sự bàn chiêm bao há chẳng do nơi Đức Chúa Trời ư? Xin hãy thuật lại điềm chiêm bao của hai quan cho tôi nghe đi.”
- Việc vua Pha-ra-ôn nằm chiêm bao khi thức dậy, tâm thần người bất định, truyền dời các pháp sư và các tay bác sĩ xứ Ê-díp-tô đến, thuật lại điềm chiêm bao của mình cho họ nghe, nhưng chẳng có ai bàn được ngoại trừ Giô-sép.
- Việc Đức Chúa trời hiện ra cùng Môi-sê trong bụi gai cháy và phán: “Ta là đấng tự hữu hằng hữu, hãy nói cho dân Y-sơ-ra-ên như vậy: “Đấng tự hữu đã sai ta đến cùng các ngươi.” Lần khác Đức Chúa Trời còn phán cùng Môi-sê rằng: “Bây giờ ngươi hãy xem những điều ta sẽ hành Pha-ra-ôn; vì nhờ tay quyền năng, vua đó sẽ tha và cho dân Y-sơ-ra-ên ra khỏi xứ mình.”
- Đức Chúa Trời hiện ra và hứa cùng Giô-suê: “Môi-sê, tôi tớ ta đã chết, bây giờ ngươi và cả dân xứ này hãy đứng dậy và qua sông Giô-danh, đặng vào xứ mà ta ban cho dân Y-sơ-ra-ên. Trong đời ngươi sống thì sẽ chẳng ai chống cự trước mặt ngươi, ta sẽ không lìa ngươi và bỏ ngươi đâu.”
- Ghê-đê-ôn xin báo điềm để xác nhận ý Chúa muốn mình giải cứu dân Y-sơ-ra-ên bằng cách để lốt chiên trong sân đập lúa và xin nếu lốt chiên ướt sương còn mặt đất khô ráo thì đúng là ý Chúa muốn. Một người khác thuật điềm chiêm bao cho Ghê-đê-ôn nghe về giấc mộng thấy một cái bánh bằng bột lúa lăn vào trại quân Ma-di-an làm ngả cả trại và Ghê-đê-ôn nói với quân Y-sơ-ra-ên: “Hãy trỗi dậy, vì Đức Giê-hô-va đã phó trại quân Ma-di-an vào tay các ngươi!” (các quan xét)
- Thiên sứ của Đức Chúa Trời hiện đến với vợ Ma-nô-a: “Kìa người son sẻ không có con, ngươi sẽ thọ thai và sanh một đứa con trai về sau nó sẽ giải cứu Y-sơ-ra-ên ra khỏi tay dân Phi-li-tin.”
- Đức Chúa Trời hiện đến Sa-mu-ên và bốn lần gọi tên ông và phán: “Ta sẽ làm ứng nghiệm nơi Hê-li các lời hăm dọa ta đã phán về nhà ngươi.”
- Đức Giê-hô-va tỏ ra cho Sa-mu-ên về San-lơ: “Ngày mai, tại giờ này, ta sẽ sai một người ở xứ Bên-gia-min đến cùng ngươi, ngươi sẽ xức dầu cho người vì người sẽ là vua của dân Y-sơ-ra-ên ta.”
- Sa-mu-ên được lệnh của Đức Giê-hô-va xức dầu cho David. Từ đó về sau thần của Đức Giê-hô-va cảm động David trong khi đó thần của Đức Giê-hô-va lìa khỏi Sau-lơ vì lỗi của ông ta và sau đó Đức Giê-hô-va khiến một ác thần đến khuấy khuất người.
- Việc Sau-lơ thấy trại quân Phi-li-tin quá đông đảo thì sợ và lòng rúng động, người cầu vấn cùng Đức Giê-hô-va, song Đức Giê-hô-va không đáp, hoặc bằng chiêm bao, hoặc bằng u-rim, hay bởi các đấng tiên tri. Sau-lơ truyền cho tôi tớ mình tìm một bà đồng biết cầu vong và ra lệnh cho bà ta mời hồn của tiên tri Sa-mu-ên. Bà ta cho biết bà thấy một vị thần ở dưới đất lên, sau khi tả hình dáng thì Sau-lơ biết đúng là Sa-mu-ên. Sau-lơ sấp mình xuống đất van xin cho biết điều phải làm. Sa-mu-ên cuối cùng đã cho ông biết Đức Giê-hô-va đoạt lấy nước người mà ban cho kẻ lân cận ngươi là David.
Sau-lơ khi nghe xong té nằm dài xuống đất, vì các lời của Sa-mu-ên khiến người sợ hoảng.
- Đức Giê-hô-va sai Nathan đến trách David: “Ta đã xức dầu lập ngươi làm vua Y-sơ-ra-ên, ta đã giải cứu ngươi khỏi tay Sau-lơ. Ta cũng ban cho ngươi nhà của chủ ngươi, trao vào tay ngươi các vợ của chủ ngươi, và nếu điều đó không đủ, ắt ta sẽ thêm cho ơn khác nữa, cớ sao ngươi đã dùng gươm giết U-ri và lấy vợ nó làm vợ.”
- Đức Chúa Trời hiện đến với Sa-lô-môn và phán: “Bởi vì ngươi không xin sự sống lâu, không xin sự giàu có, cũng không xin mạng của những kẻ thù nghịch ngươi, nhưng xin sự thông minh để biết xét đoán. Nay ta đã ban cho ngươi sự khôn ngoan, thông sáng không có ai bằng và lại ta còn ban cho ngươi những điều ngươi không xin, tức là sự giàu có và sự vinh hiển, đến đỗi trọn đời ngươi, trong vòng các vua, sẽ chẳng có ai giống như ngươi.”
- Đức Giê-hô-va truyền một tiên tri đến quở trách Giê-rô-bô-am và làm một dấu lạ: Bàn thờ nứt và tro trên bàn thờ đổ xuống đất, riêng tay của vua Giê-rô-bô-am thì cứng và không thể co lại khi ra lệnh bắt tiên tri.
- Đức Giê-hô-va phán cùng tiên tri E-li: “Ngươi sẽ xức dầu cho Ha-xa-ên làm vua Sy-ri, ngươi cũng sẽ xức dầu cho Giê-lu, con trai của Nim-si làm vua Y-sô-ra-ên; và ngươi sẽ xức dầu cho E-li-sê, con trai Sa-phát, làm tiên tri thế cho ngươi…”
- Đức Giê-hô-va phán cùng Acha rằng: “Này một gái đồng trinh sẽ chịu thai, sanh ra một trai và đặt tên là Em-ma-nu-ên.”
- Lời tiên tri về đấng Mê-si sẽ cai trị vì có một trẻ sanh cho chúng ta, tức là một con trai ban cho chúng ta; quyền cai trị sẽ nẩy trên vai ngài. Ngài sẽ được xưng là đấng lạ lùng, là đấng mưu luận, là Đức Chúa Trời quyền năng, là Cha đời đời, là Chúa bình an…
- Lời tiên tri về các dân ngoại đạo về sự đổ nát của Ba-by-lon. Lời tiên tri nghịch cùng người Phi-li-tin, nghịch cùng Mô-áp. Sự hủy diệt dân Asiri được truyền cho Ê-thi-ô-pi. Lời tiên tri về Ê-díp-tô, lời tiên tri nghịch cùng Duma và Arabi. Lời tiên tri về sự suy sụp của Ty-rô. Lời tiên tri về sự lập lại Y-sô-ra-ên. v.v…
- Đức Giê-hô-va phán cùng Giê-rê-mi: “Trước khi tạo nên ngươi trong lòng mẹ, ta đã biết ngươi rồi, trước khi ngươi sanh ra, ta đã biết riêng ngươi, lập ngươi làm kẻ tiên tri cho các nước… Ngươi sẽ đi khắp mọi nơi nào ta sai ngươi đi và sẽ nói mọi điều ta truyền cho nói. Đừng sợ vì cớ chúng nó…”
- Lời tiên tri về đấng Christ: “Hỡi Bét-lê-em, đất Giu-da! Thật ngươi chẳng phải kém gì các thành lớn của xứ Giu-da đâu, vì từ ngươi sẽ ra một tướng là đấng chăn dân Y-sô-ra-ên tức dân ta.”
- Lời tiên tri về Báp-tít mà đấng tiên tri Ê-sai đã báo trước: “Có tiếng kêu trong đồng vắng: “Hãy dọn đường cho Chúa, ban bằng các nẻo ngài”.”
- Kết thúc thánh kinh Thiên Chúa Giáo là phần khải huyền tiên đoán về thời kỳ cuối cùng của loài người.
Như vậy ơn bói toán và ơn tiên tri có một số điểm tương đồng và một số điều dị biệt. Một số tu sĩ sau này không có khả năng để nghiên cứu về huyền bí học đã tỏ ra lúng túng và mâu thuẫn khi đề cập đến sự bói toán.
Có lúc chính họ lại bày ra những điều mê tín quá đáng và cũng chính họ nhiều khi ngăn cản tín đồ một cách độc đoán mà không có lời giải thích chu đáo. Tôi xin liệt kê một thí dụ cụ thể để kết thúc bài này:
Một họ đạo tại một tỉnh lỵ ở Việt Nam, Cha phó sở bị lấy trộm một cái radio, mà kẻ trộm không ai có thể phát giác ra. Vài hôm sau một nhóm người trong bổn đạo đã đến thỉnh vấn bằng cách xem bói với một tu sĩ Chà gốc Châu Giang để tìm vết tích người ăn trộm. Kết quả tìm lại được cái radio do một bổn đạo lấy cắp.